روایت در تفسیر تبیان

در رابطه با نقش روایات در تفسیر آیات جای هیچ گونه تردیدی نیست. جعل و دستکاری و ضعف در برخی از روایات هم از موضوعات شناخته شده ای است که همه دانشمندان و کارشناسان علوم اسلامی بر آن اذعان دارند. علم الحدیث را بر آن پایه نهادند تا روایات و اخبار را جرح و تعدیل نموده و درست و نادرست را با آن بسنجند. فقه که با عبادات عملی و زندگی دینی مردم سر و کار داشت آن را کاربردی کرد و بخوبی هم پرورید، تا جایی که نام علم الحدیث به اصول فقه شهرت یافت؛ اما حوزه تفسیر که پایه ریزی و ساماندهی اعتقادات اسلامی را عهده دار بود، نگاه حاشیه ای بر آن افکند. تفسیر تبیان که پایه گذار تفسیر جامع و از امهات آن در میان شیعه است، به قلم انسانی که قلّه های فقاهت را درنوردیده و با سرمایه ای سرشار از علوم پیش نیاز قرآن، بر ساحت تفسیر نشسته است، تدوین و نگارش یافته است؛ از این رو از جایگاه و اهمیت ویژه ای در بین تفاسیر شیعه برخوردار می باشد. بیشتر روایات تفسیری، از تفسیر تبیان به دیگر تفاسیری که پس از آن نگارش یافته اند، منتقل شده است. مروری بر شیوه های روایت پردازی شیخ طوسی در تفسیر تبیان، شاید سرآغازی بر پژوهش های عمیقی در این وادی گردیده و پالایش روایات تفسیری را تسریع نماید. این جستار حاوی چنین رویکردی است.